Μια προσπάθεια του Thalassa Karadeniz για την ανάδειξη του θρησκευτικού πλούτου των Αλησμόνητων Πατρίδων.
Τους βίους των Αγίων επιμελείται ο θεολόγος κ. Ελευθέριος Σαββουλίδης.

Σάββατο 26 Νοεμβρίου 2011

Παναγία Σουμελά, η Παναγιά του Πόντου. Λένα Σαββίδου



Η ιστορία μέσα στο χρόνο της Παναγίας Σουμελάς χάνεται στις αρχές των πρώτων αιώνων του χριστιανισμού, όταν ο Ευαγγελιστής Λουκάς φιλοτεχνεί την εικόνα της θεομήτορος, σκαλίζοντας την πάνω σε ένα κομμάτι ξύλου, έπειτα από όραμα. Αναφέρεται ότι η ίδια η Παναγία ευλόγησε το έργο του Λουκά.  Το θεόπνευστο τέχνημα  φέρνει στην Αθήνα ο μαθητής του Ανανίας και παίρνει το προσωνύμιο Παναγία η Αθηνιώτισσα.
   Η παράδοση  θέλει τους Αθηναίους μοναχούς Βαρνάβα και Σωφρόνιο να την συναντούν στη Θήβα και λίγο πριν την πλησιάσουν για να την προσκυνήσουν η εικόνα να σηκώνεται από αγγέλους και να ξεκινά το μακρύ ταξίδι της για τον Πόντο, καλώντας τους μοναχούς να την ακολουθήσουν χωρίς να γνωρίζουν το που πηγαίνουν.
   Το τέρμα του ταξιδιού τους, τους βρίσκει στις απάτητες πλαγιές του όρους Μελά (εξού και το προσωνύμιο Σουμελά που σημαίνει « στου Μελά») . Εκεί τους περιμένει η εικόνα, κρυμμένη από τα ανθρώπινα μάτια, να της φτιάξουν το κατάλυμα της. Εκεί κάνει και το πρώτο της γνωστό θαύμα σώζοντας από βέβαιο θάνατο τους δυο μοναχούς που  δεκαεπτά μέρες νηστικοί, διψασμένοι και ταλαιπωρημένοι την αναζητούσαν στο αφιλόξενο βουνό. Για να τους αναζωογονήσει ανέβλυσε αγίασμα από τον βράχο, το οποίο και μέχρι τις ημέρες μας ρέει χωρίς κανείς να μπορεί να εξηγήσει από που και πως, διατηρώντας τις θαυματουργές ιδιότητες του.  Ακόμη και σήμερα που η μονή  είναι ερειπωμένη, Τούρκοι και Κούρδοι συρρέουν για να πιούν από το αγιασμένο νερό και να ζητήσουν από την Παναγία των Χριστιανών να τους βοηθήσει
    Με την βοήθεια της Μονής Βαζέλωνος οι δυο μοναχοί θεμελιώνουν την νέα κατοικία της θαυματουργής εικόνας. Είμαστε στα τέλη του τετάρτου αιώνα μΧ και  στην αρχή μιας ιστορίας που έμελε να κρατήσει δεκάξι ολόκληρους αιώνες.....
    Στο διάβα αυτών των αιώνων το μοναστήρι γνώρισε  ληστρικές επιθέσεις και γιουρούσια αλλά  και ορδές προσκυνητών ,χριστιανών και αλλόθρησκων, που έφταναν από τα πέρατα του κόσμου να ζητήσουν έλεος και βοήθεια. Το φτωχικό κατάλυμα της εικόνας γρήγορα έγινε το πιο σπουδαίο μοναστήρι του Βυζαντίου. Η πρώτη εκκλησιά ανάμεσα στις πρώτες της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας. Πολλά τα θαύματα της Παναγίας και πολλά και τα έργα των μοναχών που γρήγορα επέκτειναν τη δράση τους και έξω από τη Μονή, χτίζοντας ναούς, βιβλιοθήκη, καταλύματα και συμμετέχοντας ενεργά και διακριτικά στην πνευματική, οικονομική και πολιτική ζωή του Πόντου. Μέχρι το 1922, η μονή υπήρξε ο οδηγός, ο παρηγορητής, ο συμπαραστάτης, το καταφύγιο και ο εμψυχωτής των ποντίων. Υπήρξε επίσης ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες διατήρησης της ελληνικής γλώσσας και ταυτότητας, καθώς και της αναζωπύρωσης της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης των πιστών.
   Το 23 η μονή λεηλατείται, καίγεται και ερημώνει.... Οι μοναχοί όμοια με τους υπόλοιπους ποντίους ξεριζώνονται βίαια και ξεκινούν το μακρύ ταξίδι του γυρισμού στην Ελλάδα γνωρίζοντας πως ελάχιστοι θα καταφέρουν να επιζήσουν. Μαζί τους δεν κουβαλούν τίποτε άλλο παρά  το μυστικό τους: το μέρος όπου βιαστικά έκρυψαν τα σπουδαιότερα από τα κειμήλια της μονής μαζί με την εικόνα του Ευαγγελιστή. Ερχόμενοι στην Ελλάδα δεν το αποκαλύπτουν σε κανέναν παρά καρτερικά περιμένουν την απόφαση της Παναγιάς: αν αυτή θελήσει να γυρίσει στο λαό της,  θα το κάνει....
    Το 31 δυο μοναχοί  από αυτούς που γνώριζαν το που ήταν θαμμένη η εικόνα είναι εν ζωή. Ο ένας υπέργηρος και κοντά στο κατώφλι του θανάτου... τα περιθώρια να ξαναβρεθεί η εικόνα και να μετοικίσει στην Ελλάδα, στενεύουν. Είναι η χρονιά που επισκέπτεται την Ελλάδα ο Ισμέτ Ινονού και στα πλαίσια της ελληνοτουρκικής προσέγγισης και φιλίας των δυο λαών επιτρέπει στον Βενιζέλο να στείλει αποστολή στην Τραπεζούντα να φέρει πίσω τα κειμήλια των ποντίων. Ο υπέργηρος Ιερεμίας αδυνατεί να πραγματοποιήσει το ταξίδι. Αρχηγός της αποστολής αναλαμβάνει ο νεότερος Αμβρόσιος  Σουμελιώτης. Ξεθάβει την εικόνα από το παρεκλήσσι της αγίας Βαρβάρας και μαζί με το ευαγγέλιο του οσίου Χρυσοφόρου και τον αυτοκρατορικό σταυρό του Μανουήλ Κομνηνού τα φέρνει στην Αθήνα.
   Από το 1952 η εικόνα βρίσκεται στην νέα μονή Σουμελά που για χάρη της χτίστηκε στο Βέρμιο, συνεχίζοντας να είναι ο φάρος και ο ενωτικός κρίκος των απανταχού Ποντίων που κάθε χρόνο μαζεύονται από όλο τον κόσμο και αναβιώνουν τα πανηγύρια που έστηναν οι παππούδες τους στη χάρη της.

Το άρθρο αφιερώνεται στους 353.000 ποντίους που δεν θα χορέψουν ποτέ στο Βέρμιο.......
Λένα Σαββίδου
για τα Τρικαλινά Νέα και το Thalassa-karadeniz

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου